Azjatycki Stambuł

Choć większość polskich emigrantów osiedlała się po europejskiej stronie Bosforu, która była politycznym i handlowym centrum Stambułu, po stronie azjatyckiej również znaleźć można kilka miejsc związanych z polską działalnością.

W Kadıköy, bizantyńskim Chalcedonie, osiedlił się dyktator powstania styczniowego Generał Marian Langiewicz (1826-1887) znany wśród Osmańczyków jako Langi Bej. Mieszkając w odosobnieniu, nie angażował się w życie stambulskiej Polonii. Ożenił się z Angielką Susanne Berry. Po śmierci został pochowany na angielskim cmentarzu wojskowym w Haydarpaşa.

W Üsküdar mieściło się gospodarstwo ofiarowane przez sułtana Michałowi Czaykowskiemu, reprezentantowi Hotelu Lambert w Stambule.

W Kandilli zamieszkał Leon Ostroróg (1867-1932), który zasłynął w okresie młodotureckim (1908-1918) jako doradca prawny w Ministerstwie Sprawiedliwości. Był on autorem projektów licznych zmian w późnoosmańskim kodeksie cywilnym; niektóre z nich weszły w życie już po ustanowieniu republiki. W tym okresie Ostroróg zakupił willę (yalı) w Kandilli, po azjatyckiej stronie Bosforu, która uzyskała sławę jako miejsce spotkań elity francuskiej i osmańskiej. Częstymi gośćmi byli Pierre Loti, Claude Farrère, Yahya Kemal czy Abdülhak Hamid. Po śmierci Leona Ostroroga w 1932 roku, tradycję spotkań kontynuował jego syn Jan (1896-1975), znany wśród lokalnego société jako “uzależniony od Stambułu, Jan”. Obecnie willa znajduje się w posiadaniu stambulskiego milionera Rahmiego Koça.

Anadolu Hisarı: forteca z końca XIV-ego wieku położona po azjatyckiej stronie Bosforu
koniec XIX-ego wieku (źródło: zbiory Atatürk Kitaplığı)

Widok na Üsküdar, koniec XIX-ego wieku
(źródło: zbiory Atatürk Kitaplığı)